maandag 7 maart 2016

Verwerkingsopdracht Ventoux

Bert Wagendorp - Ventoux
Uitgegeven in Amsterdam, 2013
285 pagina's

Psychologische roman

De hoofdfiguur van de roman heet Bart Hoffman, hij is misdaadverslaggever van de Volkskrant.  Hij is 48 jaar oud en geboren in het Gelderse Zutphen. Hij heeft een grote passie voor wielrennen en was eerst sportverslaggever. Het heden speelt in de zomer van 2012.
Hij leeft gescheiden van zijn ex-vrouw Hinke met wie hij op 24 jarige leeftijd is getrouwd en bij wie hij een dochter Anna heeft. Ook zij houdt wel van wielrennen  Wanneer hij een keer met haar in Noord-Holland (hij woont namelijk nu in Alkmaar) met haar gaat fietsen , praat hij over een vreemd toeval. Een van zijn vroegere vrienden André heeft hij pas in de rechtszaal ontmoet, omdat hij verdacht werd van cokehandel. Hij werd overigens wel vrijgesproken. Een andere vriend Joost Walvoort is genomineerd voor de Spinozaprijs voor zijn wetenschappelijke verdiensten. Bart zoekt via de telefoon contact met Joost en hij wil weer eens met hem afspreken. Bart zoekt eerst in Rotterdam André op die een heel jonge Russische vrouw Ludmilla heeft. Die lijkt op een vriendin Laura die ze vroeger allemaal gekend hebben. Ze gaan samen een rondje Rotterdam en omstreken fietsen. En later doet hij dat bij Joost. In Zutphen bezoekt Bart ook een andere vriend David, die van Surinaamse afkomst is. Ook hij hoorde tot een vriendenclub van vroeger. Hij runt een reisbureau.
Tot die vriendenclub behoorde ook Peter Seegers, die op een dag is komen aanvaren met zijn vader in een drijvend bordeel. Zijn vader was getrouwd met de Russische Olga. De boot ‘Sweet Lady Jane’ werd in de IJssel afgemeerd en kreeg veel klanten uit de omgeving. Peter kwam bij de andere vrienden op school. Hij is een jonge dichter en past eigenlijk niet zo bij de hoerenboot.  In 1981 maken de vrienden ook kennis met Laura van Bemmel: stuk voor stuk worden ze verliefd op haar, ook Bart.
Laura lijkt zich het meest aangetrokken te voelen tot  Peter, wiens gedichten ze meteen lijkt te snappen. Ze geeft hem ook adviezen. Hij brengt een bundel “Gedichten voor Anna” uit, die eigenlijk gedichten voor Laura zijn. De bundel wordt een groot succes. Bart betrapt echter Joost ook een keer met Laura en Bart hoort dat Laura ook een keer met André een concert bezoekt. Kortom, Laura heeft iedereen in de vriendenkring ingepalmd. Ze kijken ook vaak met zijn allen naar films.
Diezelfde  Laura neemt in het verhaalheden als Laura Guazzi ineens na zoveel jaar contact met Bart op. Ze wil hem en de anderen ontmoeten: ze heeft een theatercongres in Avignon en dertig jaar na dato wil ze weer iets met de mannen van de Mont Ventoux. Intussen krijgt Joost de Spinozaprijs uitgereikt voor zijn wetenschappelijk onderzoek. De vrienden besluiten dan om naar Frankrijk te gaan en de beruchte berg opnieuw te gaan bestrijden en om Laura te ontmoeten.
Het verleden
In 1982 was bij de vrienden ook het idee opgekomen om  te gaan fietsen in Frankrijk. Ze gaan er wel voor trainen.  André heeft een vader die aardig kon wielrennen en hij wil ook mee. Ook Peter die niet zo sportief is, wil mee naar de Ventoux. Hij is geïnspireerd door het gedicht van Jan Kal over de berg.  Joost en Bart gaan met de Golf van zijn ouders op weg naar Frankrijk. De anderen zullen nakomen. Ze oefenen onderweg onder andere in Zuid-Limburg,  maar ook bij de andere bergen die ze onderweg tegenkomen. Bart krijgt onderweg visioenen onder andere van Laura die in een sexy, rode bikini hem staat aan te moedigen. Het zijn hallucinaties op grote hoogte, zegt Joost. Later komen ze David, André, Peter en Laura tegen op een camping in de buurt van Ventoux. De volgende dag gaan alle vrienden iets doen en Laura blijft met Bart alleen achter op de camping. Ze gaan met elkaar voor het eerst naar bed. De volgende dag gaan ze fietsen op de berg. Joost, Bart en Peter gaan op de fiets. André zit met David bij Laura in de auto.
Bart is als eerste boven tot ergernis van Joost, die zijn dag niet heeft. Veel later komt Peter aangezwoegd. Hij heeft tijdens de beklimming een parlandogedicht gemaakt. Daarna stort hij zich in de afdaling, maar die wordt hem fataal. Hij valt en  is op slag dood en hij wordt overgebracht naar Nederland. Laura is niet eens bij de begrafenis. Ze verdwijnt naar Italië. Peters vader sterft kort daarna en daarna verdwijnt diens moeder Olga spoorloos.
In 2012 maakt Bart aan zijn dochter Anna duidelijk hoe ze aan haar naam gekomen is. Hij vertelt haar over Peter Seegers. Hij vertelt haar ook over zijn liefde voor Laura. Anna zegt dat ze op dit moment ook verliefd is. De vrienden besluiten wel te trainen voor hun tweede rit naar de top. Tijdens zo’n ritje wordt opgehaald dat Bart seks heeft gehad met Laura voordat hij de eerste beklimming deed. Dan vertelt Joost dat Peter en Laura er ook op los neukten en dat het heus niet allen zijn muze was geweest.
Ze gaan met zijn allen  ook naar het graf van Peter kijken en André versiert de steen van de jongen met het wielershirt en petje van zijn vader. Intussen is in de Amerikaanse media gemeld dat Joost mogelijk fraude heeft gepleegd bij zijn meetresultaten in de natuurkunde waardoor hij ten onrechte de Spinozaprijs heeft gekregen.  Hij zet zijn advocaat erop, maar het ziet er niet al te gunstig uit. De lezer weet uit de houding van Joost af te leiden dat hij inderdaad gefraudeerd heeft.
De volgende dag komt ook dochter Anna met haar nieuwe vriend Lennard op bezoek: hij is groot en een basketballer. Bart vertelt over de foto van de proloog en hij vertelt Anna dat hij toen op de dag voor de beklimming met Laura seks heeft gehad. Bart maakt een afspraak met Laura: ze is nog even mooi als dertig jaar geleden.
Intussen heeft ook De Telegraaf gemeld dat Joost een oplichter is. Hij is woedend, maar schaamt zich zo dat hij de benen neemt. Maar hij komt de volgende morgen terug met Laura. Ze gaan die avond met elkaar eten en ze willen graag weten wat zich precies heeft afgespeeld op de dag voor Peters dood. Via via horen ze dat Peter eigenwijs destijds  is geweest en een verkeerd som lijm gebruikt heeft voor het plakken van zijn tubes. Door de warmte zou die lijm heel snel gesmolten zijn, waardoor een dodelijke afdaling onvermijdelijk bleek.
Laura heeft het gedicht nog bewaard dat Peter na zijn beklimming had geschreven en op de top had voorgedragen. Ze vertelt echter dat Peter ook een heel andere, zwarte kant heeft gehad. Ze vertelt over de film “The Night Porter”. Hierin gaat een oude SS’er met een jong Jodinnetje Lucia naar bed: seks en macht staan in een bepaalde verhouding tot elkaar. Peter had Laura namelijk opdracht geven met Bart naar bed te gaan. Joost en Bart krijgen daarna nog ruzie en Bart slaat Joost met een schilderij op zijn kop.  Opnieuw loopt die weg, maar hij keert de volgende dag toch terug om de tocht te ondernemen. Bart en Laura zijn weer heel intiem  geweest, maar uiteindelijk wijst ze zijn hand terug die op zoek was naar seks.
De beklimming  van de dag daarna wordt zwaar. Voor David is de tocht al heel snel te zwaar en hij stapt in de bezemauto bij Laura. Bart heeft het moeilijk  en hij begint te hallucineren: hij praat tegen zichzelf en hij ziet op een gegeven moment Peter voor zich rijden. Hij neemt zich voor het boek te schrijven dat hij van plan was. André en Bart rijden samen naar boven: Joost blijft wat achter. André draagt op de top zijn voltooide  tocht op aan zijn overleden vader. De vriendschap blijkt ineens weer hechter. Dan komt nog een verrassing. Laura komt naar het restaurant waar ze op de goede afloop wat gaan drinken met een jonge man aan haar arm naar hen toe. De man is blind. Hij heeft de lieve ogen van Olga. Voor hen staat Peter, blinde Peter. Het is de zoon die uit de relatie tussen Laura en Peter is ontstaan, Willem. Het is de reden dat Laura direct na het ongeluk met Peter de benen had genomen.
Ze rijden opnieuw met zijn zessen naar de plek waar Peter gestorven is. André trekt het wielershirt van zijn vader uit en drapeert het om het paaltje waardoor Peter is gestorven. Een felle windstoot maakt het shirt los en het dwarrelt het dal in.
Epiloog
In Zutphen is Caffé De Vriendschap het decor van de boekpresentatie; het hangt vol met afbeeldingen die te maken hebben met de beklimming van de Mont Ventoux. Het café is in handen van Joost, André en David. Er is een foto van zes jonge mensen  die een kring vormen. Laura, zoon Willem en Anna zijn er. Joost neemt het woord en heet iedereen welkom. Hij vertelt dat Bart Hoffman zijn eerste boek heeft geschreven: Spinoza demarreert. Bart memoreert aan de situatie van dertig jaar geleden en wil Laura het eerste exemplaar overhandigen. Dan komen ze allemaal nog een keer op het podium en toasten op de vriendschap. Willem neemt daarbij de plaats van zijn vader Peter in. 

Verwerkingsopdracht

Op 5 november 1956 wordt Bert Wagendorp geboren in Groenlo. Hij besluit Nederlandse taal- en letterkunde te gaan studeren aan de Rijksuniversiteit Groningen. Met deze studie krijgt hij na een baantje als copywriter in de reclame een baan als sportverslaggever bij de Leeuwarder Courant. In 1998 gaat hij werken bij de Volkskrant, nog steeds als sportverslaggever. Hij doet voor deze krant tussen 1989 en 1994 zes keer verslag over de Tour de France.
Tussen 1996 en 2000 is Bert correspondent in Londen, maar hij is daarvoor eigenlijk al begonnen met boeken schrijven. In 1995 kwam namelijk De Proloog uit, een boek dat zeer goede recensies kreeg en later ook in het Duits is vertaald.
In de periode 2002 tot 2012 geeft hij vervolgens verschillende werken uit die allemaal wel erg goed verkocht worden, maar zijn carrière neemt een erg interessante wending wanneer hij gevraagd wordt om een scenario voor een film te schrijven over een paar mannen die de Mont Ventoux beklimmen. Het lijkt hem erg leuk om te doen en hij accepteert de opdracht dan ook, maar na een tijd schrijven krijgt hij te horen dat de film waarschijnlijk toch niet gemaakt gaat worden. Bert vindt dit jammer, want hij had een erg goed verhaal te pakken. Daarom besluit hij het scenario verder te schrijven als een boek. Dit boek geeft hij vervolgens uit en het is een grote hit, wat weer een aanleiding is om de film alsnog te maken. Momenteel is Bert Wagendorp bezig met zijn tweede boek.

Bibliografie van Bert Wagendorp
  • 1995 - De Proloog (roman)
  • 2002 - Tussen Bordeaux en Alpe d'Huez, Nederland in 100 jaar Tour de France (met Frans van Schoonderwalt en Leo van de Ruit)
  • 2005 - De dubbele schaar (verhalen)
  • 2006 - Sportleven (verzamelde sportstukken)
  • 2008 - Het kan altijd erger (verzamelde columns, met tekeningen van Jos Collignon)
  • 2008 - HNS Sportboek (met Paul Onkenhout en John Schoorl)
  • 2009 - Ard Schenk (biografie) met Wybren de Boer en Frans Oosterwijk
  • 2010 - De wereld volgens Wagendorp (verzameling columns en verhalen)
  • 2010 - Digue Ventoux (met illustraties van Sjaak Bos)
  • 2013 - Ventoux (roman)
  • 2014 - Het jongensparadijs (verzamelde columns en andere stukken)
  • 2015 - Vader en dochter boek (met dochter Hannah)
Recensie van het boek Ventoux
http://www.ingeleest.nl/recensie/recensie-bert-wagendorp-ventoux/
Interview met Bert Wagendorp
http://www.eciblog.nl/eciblog/interview-met-bert-wagendorp-over-ventoux/
Column van Bert Wagendorp
http://www.volkskrant.nl/opinie/dankzij-de-graaf-weten-we-dat-nederland-het-goed-doet~a4193283/

Artikel
Onlangs heb ik het boek van de bekende columnist van de Volkskrant, Bert Wagendorp, gelezen. In 2013 heeft hij het boek Ventoux gepubliceerd en nu ga ik uitzoeken of dit boek autobiografische elementen bevat die terugslaan op de schrijver.
Bert Wagendorp is, zoals de meesten weten, een lange tijd sportverslaggever geweest. Bij dit werk is hij zes keer naar Frankrijk afgereisd om verslag te doen van de beroemde wielerwedstrijd de Tour de France. Bert Wagendorp weet dus waarschijnlijk veel van sport en vooral van de wielersport. In een interview heeft Bert Wagendorp daarnaast gezegd dat hij de Mont Ventoux zelf twee keer beklommen heeft en veel verhalen van vrienden erover heeft gehoord. Dit zijn allebei sterke aanwijzingen dat hij de beklimming in het boek gebaseerd heeft op zijn eigen beklimmingen, maar de meest logische aanwijzing is toch wel dat het personage Bart uit het boek zelf ook sportverslaggever geweest is, net zoals Bert Wagendorp zelf. Dit is een verband dat je zeker niet aan toeval kan wijden.
Een andere aanwijzing is dat Bart zijn vrienden al sinds zijn jeugd kent. Tijdens een lezing van Bert Wagendorp op het Gymnasium Camphusianum heeft Bert Wagendorp namelijk gezegd dat hij zijn vrienden al sinds zijn jeugd kent. Bart uit Ventoux heeft hetzelfde. In het boek gaat Bart namelijk samen met zijn oude vriendengroep van zijn jeugd naar de Mont Ventoux om deze berg te beklimmen. Ik weet niet of hij ook een vriend heeft gehad die dood is gegaan tijdens het wielrennen of dat hij veel ruzie heeft gehad met zijn vriendengroep om een meisje waar ze allemaal verliefd op waren, maar ik denk het niet. Ondanks dat is dit nog steeds een erg goede aanwijzing, door iets wat Bert Wagendorp tijdens dezelfde lezing heeft gezegd. Hij zei dat hij de dood van Peter en de verliefdheid van de jongens op Laura in het verhaal had gedaan om het boek spannender te maken. Dood en erotiek zijn namelijk twee onderwerpen die een boek een heel stuk spannender maken. Deze twee dingen heeft hij waarschijnlijk puur en alleen bij zijn verhaal gedaan om meer spanning te creëren.
Daarnaast belooft Bart zichzelf wanneer hij de berg beklimt dat hij het boek gaat schrijven dat hij al zo lang wil schrijven. Bert Wagendorp is zelf schrijver en zal zichzelf dus vaak hebben beloofd om iets wat hij wilde gaan schrijven nu echt te gaan schrijven. Misschien heeft hij dit in het verhaal verwerkt omdat hij zichzelf rond de tijd dat hij dit schreef ook heeft beloofd om een boek te gaan schrijven dat hij al heel lang wilde schrijven...
Ten slotte is er natuurlijk een heel erg logische en opvallende aanwijzing, namelijk de naam van de hoofdpersoon. De namen Bert en Bart lijken heel erg op elkaar en dit is dan ook een goede aanwijzing dat Bert Wagendorp het personage op zichzelf heeft gebaseerd.
Met al deze aanwijzing kunnen wij er vrij zeker van zijn dat Ventoux inderdaad autobiografische elementen bevat en Bert Wagendorp het personage Bart op zichzelf heeft gebaseerd.